متون آیین مندایی مبتنی بر پذیرش توحید است

به گزارش خبرگزاری مهر، سی و دومین نشست علمی موسسه گفت و گوی ادیان با موضوع بررسی آیین و متون مندایی و با حضور دکتر مسعود فروزنده، پژوهشگر متون مندایی و سالم چوحیلی رئیس انجمن منداییان ایران برگزار شد. 

فروزنده در ابتدای سخنان خود گفت :" زبان و خط مندایی شعبه ای از زبان و خط آرامی شرقی است و باید توجه داشت که خط و زبان آرامی در بین النهرین باستان، خاصه در دوره اشکانیان رایج بوده و کلیه مکاتبات اشکانی به این زبان نوشته می شده است."

وی در ادامه گفت:" متون مندایی هیچ گاه چاپ نشده است (البته تا حدود 10 سال پیش) و در حقیقت خود منداییان نیز علاقه ای به نشر متون خود نداشته اند و این امر موجب بی اطلاعی دولت های حاکم اشکانی، ساسانی، عباسی، محققین مسیحی قرون وسطی و علمای مسلمان از عمق عقاید آنان شده است و تنها در دوره معاصر چند تن از محققین اروپایی به ترجمه متون مندایی همت گماشته و ایشان را به جهانیان معرفی نموه اند."

وی در توضیح کتب اصلی و فرعی منداییان اظهار داشت:" کتاب اصلی منداییان کنزاربا است و البته دسته دیگری از کتب این آیین در برگیرنده تعالیم حضرت یحیی، مجموعه قوانین ازدواج و مراسم تعمید، نماز و کتاب روان آدمی است."

دکتر فروزنده سومین دسته از کتب این آیین را دیوان ها و طومارها برشمرد و درباره تفسیر متون مندایی اظهار داشت:" روایات باقی مانده از آیین مندایی بسیار پیچیده و مغلق هستند و شاید افراد محدودی بتوانند به تفسیر این متون بپردازند و در حقیقت کسی قادر به تفسیر این متون است که اشراف کامل به مبانی کلامی این آیین داشته باشد."

این پژوهشگر متون مندایی در ادامه به بررسی عنصر حیات در آیین مندایی پرداخت و گفت:" منداییان به سه نوع حیات معتقدند که عبارتند از حیات اول، حیات دوم و حیات سوم و این نکته را هم باید اضافه کرد که تفسیر جامعی از معنای حقیقی این سه حیات وجود ندارد." فروزنده ضمن نقادی کتاب کنزاربا اظهار داشت:" این کتاب از414 بوته یا آیه تشکیل شده است و البته مشخص نیست که –کنزاربا- یعنی راوی این کتاب چه کسی است و برخی از زمان های تاریخی ذکر شده درباره گذشته نیز در این کتاب مانند پیش گویی ها با هم هماهنگی ندارد."

استاد دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به اینکه منداییان در میان برخی از پیروان ادیان دیگر به ستاره پرستان معروف شده اند اضافه کرد: " در آیین مندایی ستاره شمالی فقط به جهت پیدا کردن قبله یعنی نزدیک ترین فاصله به خداوند است که مورد توجه قرار می گیرد و ابو ریحان بیرونی جز کسانی است که این موضوع را مورد مداقه قرار داده است."

وی در انتهای سخنان خود نتیجه گرفت :" با بررسی متون باقیمانده از آیین مندایی به این نتیجه می رسیم که متون اصلی و اصیل این آیین مبتنی بر پذیرش توحید و نفی شرک است و جالب اینجاست که کلمه صابئین در سه نقطه از قرآن کریم نیز ذکر شده است و اتصاف صفت ستاره پرستی به پیروان این آیین کاملا اشتباه است."

در ادامه این نشست سالم چوحیلی رئیس انجمن منداییان ایران به توضیح نحوه ساختن معبد اشخنتا پرداخت و گفت: " در صورتی در اشخنتا می توان کار عبادی انجام داد که قبلا در آن مراسم مذهبی انجام شده باشد و مراسم مذهبی حتما باید مصادف با عید نوروز باشد."

وی در ادامه گفت:" 5 روز باقیمانده از سال در آیین مندایی "پنجه مقدس" نام دارد که در این ایام مراسم مذهبی برگزار می شود." رئیس انجمن منداییان ایران به اهمیت آب در آیین مندایی اشاره کرد و اظهار داشت:" در نظر منداییان آب به معنی آب حیات است و این آب حتما باید دارای دو ویژگی باشد یکی جاری بودن آن و دیگری شیرین بودن،بنابراین آب باید فاقد هر گونه آلودگی باشد و اگر این آب دارای ویژگی هایی که ذکر شد نباشد غسل در آن باطل خواهد بود."

وی با اشاره به ساده زیست بودن منداییان اضافه کرد:" برای یک مندایی تجمل و مال اندوزی جایز نیست و بدان نکته نیز تاکید شده است که اگر فردی کار خیری انجام داد، کسی از آن با خبر نشود."

وی در پایان با اشاره به اینکه منداییان در انجام اعمال مذهبی خود آزادی کامل دارند اضافه کرد:" ما امیدواریم که با استفاده از آزادی های دینی که بعد از انقلاب اسلامی ایجاد شده است امکان گسترش هر چه بیشتر آیین خود را داشته باشیم."